სამკურნალო კვება ჰიპერტონული
დაავადების დროს

ჰიპერტონული დაავადების მკურნალობაში მნიშვნელოვანი ადგილი უჭირავს სამკურნალო კვებას. სამკურნალო დიეტა ახდენს ორგანიზმის დაზიანებული ფუნქციების ნორმალიზებას, ხელს უწყობს მაღალი არტერიული წნევის შემცირებას, არეგულირებს ნერვულ და ნივთიერებათა ცვლის პროცესებს, აუმჯობესებს თირკმელზედა ჯირკვლის და თირკმლების ფუნქციებს, დადებითად მოქმედებს სისხლის შედედების უნარზე.

ჰიპერტონული დაავადების მქონე პაციენტთა დიეტა უნდა იყოს სრულფასოვანი, დაბალანსებული, უნდა შეიცავდეს ცილების, ცხიმების, ნახშირწყლების, ვიტამინების, მინერალური მარილებისა და მიკროელემენტების საკმარის რაოდენობას. დიეტაში მნიშვნელოვნად შეზღუდულია სუფრის მარილის, ცხოველური ცხიმების და ნახშირწყლების რაოდენობა. რაციონი გამდიდრებული უნდა იყოს კალიუმის და მაგნიუმის მარილებით, C, P და B ჯგუფის ვიტამინებით, ლიპოტროპული ნივთიერებებით (მეთიონინი, ქოლინი), უჯრედისით, ზღვის პროდუქტებით, სხვადასხვა მინერალური ნივთიერებებით და მიკროელემენტებით, მათ შორის ორგანული იოდით.

კვების მნიშვნელოვანი პირობაა ზომიერება. დღის განმავლობაში მისაღები საკვები უნდა გაანაწილოთ ტოლ ულუფებად (არანაკლებ 4-5-ჯერ კვება დღეში), ბოლო ულუფა უნდა მიიღოთ დაძინებამდე, არაუგვიანეს, 2 საათით ადრე.

საკვები მზადდება უმარილოდ. მხოლოდ ექიმთან შეთანხმებით, შესაძლებელია დღეში 3-5 გ. სუფრის მარილის მიღება. დღის განმავლობაში მისაღები თავისუფალი სითხის საერთო რაოდენობა (წვნიანი კერძების ჩათვლით), შეადგენს 1,5 ლ. პროდუქტები, იხარშება, ან მზადდება ჰაერღუმელში უცხიმოდ.

ნებადართულია შემდეგი პროდუქტები და კერძები:

პური და ცომეული
ნებადართულია ჭვავის პური, უხეშად დაფქვილი ფქვილით გამომცხვარი პური, უცხიმო &ქუოტ;პეჩენია&ქუოტ; (ჭარბი წონისკენ მიდრეკილებმა უნდა შეამცირონ ცომეულის მიღება).

წვნიანები
მიირთვით, ძირითადად, ვეგეტარიანული, ბოსტნეულის (&ქუოტ;ბორშჩი&ქუოტ;, კომბოსტოს, ჭარხლის წვნიანი), ბურღულეულის და რძის პროდუქტებისაგან დამზადებული წვნიანი. უცხიმო ხორცისა და თევზის სუსტ ნახარშზე დამზადებული წვნიანი შეიძლება მიირთვათ მხოლოდ 2-3 ჯერ კვირაში.

ხორცი
რეკომენდებულია საქონლის, ხბოს, ბატკნის, ღორის, ქათმის, ინდაურის უცხიმო ხორცი, მოხარშული, ან ჰაერღუმელში უცხიმოდ მომზადებული.

თევზეული
ნებადართულია ყველა სახის თეთრი, უცხიმო თევზი.

კვერცხი
შეგიძლიათ, მიირთვათ დღეში მხოლოდ 1 კვერცხი, ნებისმიერი სახით.

ბოსტნეული და მწვანილი
მიირთვით სხვადასხვა სახის ბოსტნეული (კარტოფილი, კომბოსტო, ყვავილოვანი კომბოსტო, ყაბაყი, გოგრა, პამიდორი, ბადრიჯანი), ნებადართულია აგრეთვე ხახვი, ნიორი, კამა, ოხრახუში. შეზღუდეთ კიტრი, დამჟავებული კიტრი, ლობიო, ბარდა, მუხუდო, თალგამი, ბოლოკი, მჟაუნა, სოკო, ისპანახი.

ხილი და ხილის წვენები
მიირთვით ნებისმიერი ხილი. შეზღუდეთ ყურძნის და მისი წვენის მიღება.

ბურღულეული და მაკარონის ნაწარმი
რეკომენდებულია ქერის ("ჰერკულესის"), წიწიბურას, ბრინჯის, მაკარონის და ვერმიშელის ფაფები და პუდინგები. ჭარბი წონისკენ მიდრეკილების შემთხვევაში, ამ პროდუქტების მიღება უნდა შეიზღუდოს.

რძე და რძის პროდუქტები
უცხიმო ნატურალური რძე, ხაჭო, კეფირი, მაწონი, უმარილო ყველი. შეზღუდეთ არაჟანი, ნაღები, ნაყინი

ცხიმები
რეკომენდებულია ძირითადად მცენარეული წარმოშობის ცხიმები (30 გ. დღეში). ნებადართულია კარაქი, ან ერბო დღეში მხოლოდ 20 გ.

ტკბილეული
ნებადართულია შაქარი (50 გ. დღეში), თაფლი, მურაბა, ჯემი შაქრის მაგივრად. ჭარბი წონის შემთხვევაში ეს პროდუქტები უნდა შეიზღუდოს.

სასმელები:
ნებადართულია სუსტი ჩაი, ჩაი რძით, ყავა, ხილის და ბოსტნეულის წვენები. განსაკუთრებით რეკომენდებულია ასკილის ნაყენი, მინერალური უგაზო სასმელები ექიმის რჩევით.

ჰიპერტონული დაავადების მქონე ავადმყოფთათვის განსაკუთრებით რეკომენდებულია:

უმი ხილი (ბანანი, ანანასი, გარგარი, ატამი, ასკილი, ქიშმიში, გარგარის და შავი ქლიავის ჩირი) და ბოსტნეული (კარტოფილი, კომბოსტო), კალიუმის მარილებით და მაგნიუმის მარილებით (სოია, ქერი - "ჰერკულესi", წიწიბურა, ნიგოზი, ნუში) მდიდარი პროდუქტები, ზღვის პროდუქტები, რომლებიც, გარდა ზემოთ ნახსენები მარილებისა, შეიცავენ ორგანულ იოდს (ზღვის კომბოსტო, მიდიები).

ჰიპერტონული დაავადების მქონე ავადმყოფებს ეკრძალებათ:

- ცხიმიანი ხორცის, თევზის და ხორცის ძლიერი ნახარში,
- მაგარი ჩაი და ყავა,
- წიწაკა,
- თალგამი,
- მდოგვი,
- ტვინი,
- შიგნეული,
- კრემი,
- მარილიანი, მჟავე, ცხარე პროდუქტები,
- კაკაო, შოკოლადი,
- ალკოჰოლური სასმელები.

ჰიპერტონული დაავადების დროს რეკომენდებული დიეტის ერთი დღე:

მთელი დღის განმავლობაში შეგიძლიათ მიიღოთ: თეთრი პური - 150 გ., ჭვავის პური -150 გ., შაქარი - 50 გ., კარაქი - 10 გ.

საუზმე

  • ოხარშული ხორცი - 55 გ.
  • ზეთზე დამზადებული "ვინეგრეტი" - 180 გ.
  • ჩაი რძით - 189 გ.

მეორე საუზმე

  • მოხარშული ქათმის ხორცი ბრინჯით
  • ბოსტნეულის სალათი
  • ჩაი, პური.

სადილი

  • ვეგეტარიანული წვნიანი მაწვნით - 500 გ.
  • მოხარშული ხორცის კერძი და მოხარშული კარტოფილი - 55 - 110 გ.,
  • ჟელე - 10 გ.

სამხარი

  • ჰაერღუმელში უცხიმოდ მომზადებული თევზი - 85 გ.
  • ფლავი ხილით - 180 გ.
  • ჩაი რძით - 180 გ.

ვახშამი

  • მაწონი - 200 გ.

ყველა კერძი მზადდება უმარილოდ. იმისათვის, რომ უმარილო საკვები უფრო გემრიელი იყოს, მისი მომზადებისას გამოიყენეთ ლიმონი, შავი ქლიავი, თაფლი, ოხრახუში, დარიჩინი, კამა, ლიმონმჟავა, ცუკატები, ხილის და ბოსტნეულის წვენები. უმარილო პურის გამოსაცხობ ცომში შეიძლება დაემატოს ძირა, ქინძი.

რაციონის შედგენისას, აუცილებლად გაითვალისწინეთ პროდუქტებში მარილის შემცველობა. მცირე რაოდენობით მარილის შემცველ პროდუქტებს განეკუთვნება: ბრინჯი, ქერი ("ჰერკულესი"), კომბოსტო, ყვავილოვანი კომბოსტო, სტაფილო, ჭარხალი, კარტოფილი, საქონლის და კურდღლის ხორცი.

II დ III სტადიის ჰიპერტონული დაავადების მქონე ავადმყოფთა დიეტაში უფრო მკაცრად შეიზღუდება მარილი, კვერცხი, (კვირაში 2-3 ცალი). ხორცის და თევზის სუსტი ნახარშის მიღება ნებადართულია მხოლოდ კვირაში ერთხელ. საქონლის, ქათმის, თევზის უცხიმო ხორცის მიღება შეიძლება, მხოლოდ მოხარშული სახით (ან ჰაერღუმელში დამზადებული).

გაცილებით მეტად იზღუდება არაჟანი, ნაღები, კარაქი და ერბო.

როდესაც ჰიპერტონულ დაავადებას თან ერთვის ათეროსკლეროზი, კუჭნაწლავის დაავადებები და სხვა თანმხლები დაავადებები, დიეტის კორექცია უნდა მოახდინოს ექიმმა. ჭარბი წონის მქონე პაციენტებმა, სასურველია, შეამცირონ დღიური რაციონის ენერგეტიკული ღირებულება პურის, შაქრის, ბურღულეულის, მაკარონის და კარტოფილის შემცირების ხარჯზე. ექიმთან შეთანხმებით, შესაძლებელია,

სხვადასხვა სახის განტვირთვის დღეების ჩართვა.

ხაჭოს დღე
500 გ. ხაჭო და 2 ჭიქა მაწონი გაანაწილეთ 5 ულუფად.

მაწვნის დღე
1,5 ლ. მაწონი გაანაწილეთ 5 მისაღებ ულუფად.

საზამთროს დღე
1,5 კგ. საზამთრო გაყავით 5 ულუფად.

ვაშლის დღე
1,5 კგ ვაშლი გაყავით 5 ულუფად.

გარგარის ჩირის დღე
500 გ. წყალში დამბალი გარგარის ჩირი გაყავით 5 ულუფად, 3 ჭიქა ასკილის ნაყენი, ან სუსტი ჩაი.

რძის დღე
მთელი დღის განმავლოაში მიირთვით მხოლოდ 6 ჭიქა რძე.

სალათის დღე
2-1,5 კგ. უმი ბოსტნეული (უმარილოდ) და ხილი მცენარეული ზეთის დამატებით, 2 ჭიქა სუსტი ჩაი გაანაწილეთ 4-5 მიღებად.

ძირითადი და თანმხლები დაავადებების მიმდინარეობის მიხედვით, აგრეთვე, ინდივიდუალური და ნაციონალური თავისებურებების გათვალისწინებით, ექიმმა, შესაძლებელია, შესწორებები და დამატებები შეიტანოს დიეტაში, განსაკუთრებით იმ შემთხვევაში, როცა პაციენტს სჭირდება მედიკამენტოზური მკურნალობა.

ბროშურა მომზადებულია «NOVIB»-ის – «ნიდერლანდების ორგანიზაცია საერთაშორისო განვითარების
თანამშრომლობისათვის» დაფინანსებით.


მოკლე ისტორია | ძირითადი მიმართულებები | მიმდინარე პროგრამები | პუბლიკაციები |
კლინიკები | ქველმოქმედება | ობოლთა თავშესაფრები | პროექტები და აქტივობები |
ფინანსური მხარდაჭერა | საკონტაქტო მონაცემები

Copyright © 2001-2003 The GENESIS Association